We zijn er groot mee geworden, we hebben er onze mijlpalen mee gevierd, het vormt zelfs de basis van talloze herinneringen: brood, gebak, koek en zoetigheid. Iets wat we moeten koesteren. Voor nu en voor later. Máár dat vraagt om verandering in de bakkerij- en zoetwarenbranche. Samenwerken in plaats van wedijveren, de koppen bij elkaar; de handen in elkaar. “En laat dat nou net het uitgangspunt van Bakery Sweets Center zijn”, vertelt projectcoördinator Hilco Wagenaar. “Wij kunnen echt het verschil maken door de krachten van onderwijs, overheid en bedrijfsleven te bundelen.” En met succes!

“Waar vinden we goed personeel? Kunnen we de boel wel draaiende houden? Hoe ziet onze toekomst eruit?” Dit waren precies de vragen die een aantal noordelijke bakkerijen ertoe bracht met elkaar in gesprek te gaan. “Zij dachten: ‘Wacht ‘es even, als jij een probleem heb en ik heb een probleem, dan hebben we beide een probleem. En als jij dat probleem niet in je eentje op kunt lossen en en ik dat probleem niet in mijn eentje kan oplossen, waarom proberen we het dan niet met een clubje!”, legt Wagenaar uit. Al snel volgde een oproep aan andere ondernemers uit de bakkerij- en zoetwarenbranche in het Noorden om mee te doen. En niet veel later sloot ook het praktijkonderwijs en de overheid zich aan. In 2018 gingen alle partijen voor het eerst aan tafel. “Achteraf gezien was díe bijeenkomst het begin van Bakery Sweets Center”, knikt Wagenaar. “Een netwerkclub om onze gedachten uit te wisselen.”

“Maar met denken alleen kom je er niet”, voegt Wagenaar toe. “We kunnen natuurlijk onze zorgen blijven delen en naderhand een borreltje drinken, maar dan verandert er niets.” Terwijl verandering juist zo belangrijk is. Sterker nog, er bleek zelfs behoefte aan een kleine revolutie. “Want niet alleen het dreigende tekort aan geschikt personeel hield bakkers ‘s nachts uit hun slaap. Ook de huidige foodtrends, ontwikkelingen rondom duurzaamheid en het werkgeluk van personeel riep vragen op”, vertelt Wagenaar. Er werd een bestuur in het leven geroepen, commissies werden gevormd en er werden doelen geformuleerd. Langzaam groeide het Center uit van tien naar inmiddels meer dan dertig ondernemers uit Friesland, Groningen, Drenthe en de kop van Overijssel. En de teller tikt langzaam door. Of iedereen uit de noordelijke bakkerij- en zoetwarenbranche zich zomaar aan kan sluiten? “Tja, in principe wel. Maar we kijken zo’n directeur of eigenaar eerst wel altijd even diep in de ogen: ‘Leuk dat je mee wilt doen, maar dat betekent wel dat je aan de bak moet. Als je iets wilt halen, dan moet je ook iets brengen.’”, vertelt Wagenaar. En die aanpak werkt: door het zo aan te vliegen, krijg je een club waar echt energie in zit.”

De grootste uitdaging voor de bakkerij-en zoetwarenbranche is en blijft de doorstroom van geschikt personeel. “En dat is ook meteen het doel dat bovenaan staat op ons lijstje”, zegt Wagenaar. “Eén die werd vertaald naar ‘wendbaar vakmanschap’. “Want om onze branche van gemotiveerde mensen te voorzien, moeten we buigzaam zijn, buiten de gebaande paden durven te gaan; onze blik verbreden.” Een specifieke opleiding bleek onder Noordelijke ondernemers helemaal niet zo belangrijk: “Wat volgens hen veel zwaarder woog was enthousiasme en plezier, goed samen kunnen werken en boven alles: willen leren.” Samen met het onderwijs, werd een nieuwe module gebouwd, “een soort van spoedcursus ‘Hoe word ik bakker in tien stappen’”, legt Wagenaar uit. “Voor bestaande bakkers om hun kennis op te frissen, maar vooral om mensen uit een zij-instroomtraject versneld op te leiden tot bakker.”

Want daar liggen volgens Wagenaar de kansen. “Met alleen opgeleid personeel redden we het niet. Die vijver is niet vol genoeg. Maar een extra vijver zou het verschil kunnen maken.” Maar dan moeten mensen wel weten dat die mogelijkheid er is. “Daar helpt Vestigen in Friesland ons enorm mee”, vertelt Wagenaar. “Onze vaste adviseur, Gina, bracht ons in contact met accountmanagers die zich bezighouden met zij-instromers. Zij leggen bijvoorbeeld weer lijntjes met jobcoaches, die op hun beurt weer hun hengel uitwerpen in die extra vijver en potentiële kandidaten enthousiasmeren.” Van een makelaar die nu bakker is tot een barman die vandaag de dag de boel leidt bij een groot zoetwarenbedrijf: de resultaten zijn veelbelovend! “En het mooie is: de ondernemers die aangesloten zijn bij Bakery Sweets Center, plukken daar nu al de vruchten van. Al is het nog kleinschalig.”

‘Wendbaar vakmanschap’ mag dan misschien het meest gewichtige doel zijn waaraan wordt gewerkt, het is zeker niet het enige. “Foodhypes volgen elkaar in sneltreinvaart op en hoewel we met moeite jonge bakkers vinden, duiken tegenwoordig overal diëtisten, foodexperts en gezondheidsgoeroes op”, vertelt Wagenaar, “Suiker, zout, koolhydraten en vetten zouden we zoveel mogelijk moeten vermijden, een ‘guilty pleasure’ op zijn tijd daargelaten. Dat doet natuurlijk weinig goeds voor onze sector.” Maar in plaats van de kont tegen de krib te gooien, besloot het initiatief de ontwikkelingen in de voedselindustrie als kans te zien. “Sterker nog: we kunnen die ontwikkelingen zelf aanjagen!” Zo ontdekte een van de leden van het Center een manier om oud brood te verwerken tot een ‘suikerpasta’, een prachtige, duurzame suikervervanger. Andere leden onderzoeken samen om de mogelijkheden om kunstmatige kleur- en smaakstoffen te vervangen voor volledig natuurlijke varianten. In plaats van tarwe uit onze buurlanden te exporteren, ontwikkelde een aangesloten molen samen met boeren uit de omgeving een geschikte tarwesoort waarmee ze écht Nederlands brood kunnen bakken. “En nog een mooie: onlangs gaf Cambuur aan de bezoekers van hun nieuwe stadion niet alleen patat en frikandellen te willen voorschotelen. Ze vroegen Bakery Sweets Center om samen met een aantal andere partijen mee te denken over een gezonde menukaart. Dat zijn mooie dingen, toch?”

“Het verschil maak je niet alleen. Dat doe je samen”, besluit Wagenaar. “En dat is nou het mooie aan Friesland: hier gunt men elkaar wat en begrijpen we elkaar. Niet teveel ‘blabla’, niet teveel gezeur, maar doorpakken en er samen voor gaan. Maar elkaar tegelijk de ruimte geven als het moet.” Ruimte die er bovendien nog volop is in onze provincie. “En wie kiest voor die ruimte in Friesland, weet zeker dat hulp altijd dichtbij is. Vestigen in Friesland doet er alles aan om bedrijven te ontzorgen”, voegt Wagenaar toe. “Ook al werken we al jaren samen, ik verbaas me nog voortdurend over Gina. Ik ken niemand die zo’n groot netwerk heeft als zij. Een netwerk die ze ook nog eens met alle liefde aan ons ‘uitleent’.”

Benieuwd hoe we uw onderneming kunnen helpen? Lees hier meer over Vestigen in Friesland of neem direct contact op met een van onze adviseurs.